Natuurbehoud

De vaquita mag niet verdwijnen!

De meest bedreigde walvissoort ter wereld heeft dringend onze hulp nodig. De populatie is vooral door illegale kieuwnetvisserij in de laatste jaren drastisch terug gelopen. Nu zijn er nog maar 30 dieren! Steun deze campagne om uitsterven van de vaquita te voorkomen.

De vaquita is een bruinvissoort

Vaquita, Californische bruinvis (Phocoena sinus)
Orde: Walvissen
Onderorde: Tandwalvissen
Familie: Bruinvissen
Lengte: 1,2 – 1,5 meter (bij geboorte 70 – 80 cm)
Gewicht: 30 – 55 kg
Draagtijd: 10 – 11 maanden
Generatietijd: Ongeveer 10 jaar
Leefgebied: Ondiepe kustwateren
Verspreiding: Mexico, noordelijke deel Golf van Californië
Wereldwijde populatie: 30 dieren
IUCN rode lijst classificatie: MET UITSTERVEN BEDREIGD

De vaquita is één van de kleinste walvissoorten met een klein verspreidingsgebied van 4000 km2 (ongeveer even groot als de provincie Noord-Holland). Vaquita’s leven uitsluitend in het noordelijkste deel van de Golf van Californië in ondiepe kustwateren. In dit voedselrijke gebied voeden ze zich met kleinere vissen, inktvissen en schaaldieren.

Het lichaam van de vaquita is grijs gekleurd, waarbij de duidelijke donkergrijze tot zwarte tekening rond de mond en de donkere kringen rond de ogen de vaquita zich van andere bruinvissoorten onderscheidt. Ook heeft de vaquita voor bruinvissen een ongewoon grote rugvin. Deze helpt de vaquita om overvloedige lichaamswarmte af te geven om niet oververhit te raken.

Totoaba versus Vaquita

Waarom is de kleinste walvissoort bijna uitgestorven?

Binnen 20 jaar is de populatie van de vaquita’s van ongeveer 560 individuen naar ongeveer 30 gekrompen. Schuldig daaraan is vooral de kieuwnetvisserij, die de vaquita jaar na jaar als bijvangst slachtoffer maakt. Ondanks een verbod op kieuwnetten door de Mexicaanse regering, is de populatie vaquita’s dus verder achteruit gegaan.

De netten van de vissers worden eigenlijk helemaal niet voor de vaquita, maar voor de totoaba uitgeworpen. Er wordt op de totoaba gevist vanwege zijn zwemblaas. In de Chinese cultuur geldt dit als een delicatesse èn als teken van rijkdom en welvaart. Het wordt ook in Chinese medicijnen verwerkt. Op de zwarte markt levert een kilogram totoabazwemblaas tot 20.000 Amerikaanse dollars op. Daarmee is het zelfs duurder dan cocaïne!

Helaas raken de vaquita’s in de mazen van de illegale netten verstrikt en kunnen niet meer naar het wateroppervlak zwemmen om adem te halen. Er wordt gevreesd dat deze walvissoort snel zal verdwijnen als er niet snel ingrijpende maatregelen worden genomen.De Mexicaanse regering is bereid alles te doen om de laatste vaquita’s te beschermen. De laatste en enige mogelijkheid om uitsterven van de vaquita te voorkomen, is een gecontroleerd fokprogramma met de overgebleven dieren in een professioneel beheerd, afgezet en beschermd gebied in zee.

Dolfinarium en de vaquita

Wereldwijd zijn er maar 7 bruinvissoorten waarvan de vaquita er één is. De bruinvissen die je op het Dolfinarium ziet, zijn een andere soort – de gewone bruinvis (Phocoena phocoena)– die gelukkig niet met uitsterven wordt bedreigd. Deze bruinvissen kunnen echter wel bijdragen aan het behoud van de vaquita, omdat ze genetisch gezien het dichtst bij de vaquita staan. Het Dolfinarium heeft wereldwijd de meeste ervaring met het houden van bruinvissen en deelt deze waardevolle kennis met een samenwerkingsverband van meerdere organisaties (Vaquita CPR) dat staat voor het behoud van de vaquita.

Meer informatie over de vaquita? Neem dan hier of hier een kijkje!

Geen plastic in de zee, dat is de gezamenlijke missie van Plastic Soup Foundation en het Dolfinarium. Doe jij met ons mee? In het Dolfinarium ontdek je hoe dolfijnen in de natuur leven, maar de natuur brengt grote gevaren met zich mee: de dieren raken namelijk regelmatig verstrikt in plastic en visnetten. Net als Plastic Soup Foundation zet het Dolfinarium zich in voor de strijd tegen plasticsoep. Op naar schone zeeën waar de dieren uit de oceaan gezond kunnen leven! En dat begint bij jezelf. Laten we bewust worden van al dat plastic dat we gebruiken en samen de verandering mogelijk maken. Want de plasticsoep is niet iets van heel ver weg of alleen midden op zee. Nee, de plasticsoep begint al op onze stoep.

De gevolgen van plasticsoep voor zee(zoog)dieren:

Inslikken

De ene diersoort is kwetsbaarder dan de andere voor het inslikken van plastic. Al dat plastic kan ertoe leiden dat ze minder gaan eten omdat ze geen hongergevoel meer hebben. Of hun maag raakt ervan geblokkeerd. Meestal kan niet achterhaald worden waar het ingeslikte plastic oorspronkelijk vandaan komt, maar soms is dat wel duidelijk. In 2012 werd een dode mannetjespotvis aangetroffen op een strand in Spanje in een regio waar veel groenten en fruit gekweekt wordt. Deze regio exporteert ook naar onze supermarkten. Van al het plastic in het kadaver konden wel 26 stukken direct gerelateerd worden aan die landbouwactiviteiten. Hieronder waren plastic plantenpotjes en 30 m2 afdekplastic.

Verstrikken

Als dolfijnen, of andere zeezoogdieren zoals zeehonden en walvissen, gevangen raken in de scherpe nylon draden van visnetten, dan riskeren ze het om hun vinnen of staart te verliezen. Zo diep kunnen die draden dus in het vlees snijden! Verstrikking kan nog allerlei andere gruwelijke gevolgen hebben, zoals uithongering en het ontstaan van ontstekingen of vergroeiingen. In al deze gevallen wordt een dier minder vitaal. Dat betekent dat het dier minder energie heeft, minder goed voedsel kan vinden of minder nageslacht krijgt. En dan is er nog de kans dat ze door verzwakking eerder slachtoffer woorden van roofdieren die op zoek zijn naar een gemakkelijke prooi…

Micro- en nanoplastics

Hoe kleiner de deeltjes plastic in water, des te groter de kans dat meerdere soorten zeedieren ze inslikken of binnenkrijgen. Weekdieren, zoals mosselen en oesters, filteren zeewater en krijgen daarbij microplastics binnen. Schelpdieren staan regelmatig bij de mens op het menu. Als je vis eet, is de kans klein dat je microplastics binnenkrijgt. De organen waar ze in kunnen zitten, worden namelijk altijd verwijderd. Bij schelpdieren is dat niet het geval.  Zo krijg je met het eten van bijvoorbeeld mosselen altijd microplastics binnen. Het overgrote deel hiervan verlaat het lichaam weer via je ontlasting, maar de allerkleinste deeltjes verspreiden zich misschien toch door het lichaam. Wat het mogelijke effect daarvan is, is nog grotendeels onbekend.

Chemicaliën

Organische gifstoffen hechten zich aan plastic, zoals een magneet ijzer aantrekt. Met het plastic dat een dier binnenkrijgt, komen die gifstoffen ook in het lichaam van dat dier terecht. Deze stoffen kunnen zich ophopen in het weefsel. Ook ziekteverwekkende bacteriën kunnen zich aan plastic hechten. Dit vormt weer een ander gevaar. Via drijvend plastic kunnen de ziektekiemen zich over grote afstanden verspreiden. Hierdoor kunnen dieren, die anders nooit met de ziektekiemen in aanraking gekomen zouden zijn, tóch geïnfecteerd raken.

Het Dolfinarium werkt samen met de Beestenbende. Bijna 2000 kinderen in Nederland zijn lid van deze club en gaan elke maand de straat op om de buurt schoon te maken en te houden. Het hoofdkwartier van de Beestenbende is in het Dolfinarium en jaarlijks mogen de kinderen als beloning het Dolfinarium gratis bezoeken.

Kies voor verantwoorde vis

Jij kan helpen door natuurvriendelijk te kiezen wat er op je bord ligt. We kunnen natuurlijk met z’n allen minder vis eten. En als je vis eet, controleer dan of deze op een duurzame manier is gevangen! Dit kun je zien aan het MSC- of ASC-keurmerk.

MSC

Marine Stewardship Council (MSC) gecertificeerde visserijen zorgen ervoor dat er genoeg vis in de toekomst beschikbaar is, dat maritieme leefgebieden behouden blijven en dat bedreigde vissoorten beschermd worden.

ASC

Het Aquaculture Stewardship Council (ASC) zorgt ervoor dat de kwekerij op een verantwoorde manier plaatsvindt, waarbij zo min mogelijk natuurlijk leefgebied en biodiversiteit wordt aangetast. Bijna de helft van de vis die wij eten komt tegenwoordig uit kweekvijvers. Dit gebeurt echter vaak met een methode of op zo’n grote schaal dat het schadelijk is voor de natuur.

Door vis met het MSC- of ASC-keurmerk te kopen, weet je zeker dat deze vis uit een duurzame visserij komt die niet bijdraagt aan overbevissing en waarbij de schade aan de zee zo veel mogelijk wordt beperkt. Er is al laten zien dat goed beheer van vispopulaties mogelijk is. Zo doen schol, makreel en haring het weer erg goed. Zelfs de Noordzeekabeljauw doet het steeds beter! Laten we die positieve trend voortzetten!

Kijk voor meer informatie op msc.org/nl of asc-aqua.org.