Programma Zembla ‘Morgan, de verloren orka’

Op donderdag 4 november en 28 oktober 2021 heeft het programma Zembla het item ‘Morgan, de verloren orka’ in 2 delen uitgezonden. Daarin wordt de opvang van de gestrande orka Morgan door het Dolfinarium Harderwijk in 2010 getoond en worden een paar uitspraken over het Dolfinarium gedaan.

Het Dolfinarium heeft Zembla in de afgelopen 3 maanden voorzien van 3 statements (‘Statements 1 en 2’ voor deel 1 en ‘Statement 3’ voor deel 3), die allemaal niet in de reportages gebruikt zijn. Wij betreuren het dat Zembla, dat zich als een een journalistiek hoogwaardig programma presenteert waarin horen en wederhoren essentieel zijn, in beide programma’s aangeeft dat het Dolfinarium niet inhoudelijk wil reageren (deel 1), noch mee wilde werken aan een interview (deel 2). Het Dolfinarium heeft alle keren binnen de aangegeven deadlines haar reactie aan Zembla gegeven. Hieronder lees je de statements van het Dolfinarium:

• Statement 3

‘Klopt het dat het Dolfinarium op dit moment 26 dolfijnen heeft?

Dat klopt.

Hoeveel dolfijnen heeft het Dolfinarium succesvol gefokt (totale aantal verleden – nu)?

Het Dolfinarium heeft altijd een succesvol fokprogramma gekend. Een geboorte zorgt namelijk voor nieuwe dynamiek binnen een bestaande groep dolfijnen. De aanwezigheid van jonge dieren in een groep dolfijnen verhoogt en versterkt dus positief sociaal gedrag tussen alle dieren binnen de collectie. Het biedt de vrouwelijke dieren (de moeders, maar ook de tantes) de kans om zeer hechte sociale banden te ervaren met de nakomelingen.

Samen met andere dierenparken is er sinds het begin van het Dolfinarium gewerkt aan een zogenaamd ‘breeding-program’, of EEP. Dit is een voortplantingsprogramma van de Europese dierentuin organisatie EAZA, waarbij de coördinator van dit programma instaat voor een gezonde en genetisch gevarieerde populatie binnen alle Europese dierentuinen. Een dergelijk EEP (European Endangered Species Program) programma is ook opgezet voor vele andere diersoorten binnen de collectie van de Europese dierentuinen. Om wildvang te voorkomen, en populaties dieren in dierentuinen genetisch gezond te houden, worden er regelmatig dieren uitgewisseld tussen dierentuinen.

Waarom hebben jullie het fokprogramma eerder dit jaar besloten stil te leggen?

Een onderdeel van een succesvol fokprogramma is echter ook een stop wanneer nodig, en de constatering dat eerder dit jaar besloten is het fokprogramma stil te leggen is niet juist. Het Dolfinarium heeft al sinds de overname en directiewisseling in 2015 geen actief fokbeleid met dolfijnen meer. In 2017 is er besloten te stoppen met het voortplanten van tuimelaar dolfijnen op het Dolfinarium.

Het voortplantingsbeleid voor tuimelaar dolfijnen in Europa is in de loop van de jaren veranderd, net zoals dit ook voor andere dierentuin diersoorten regelmatig verandert. De huidige Europese populatie tuimelaar dolfijnen is vandaag de dag ‘sustainable’ voor de toekomst. Het Dolfinarium heeft voldoende dieren op het park. Door jarenlange ervaring en succes met tuimelaar dolfijnen is het overlevingspercentage van de nakomelingen hoog en de genetische variatie in de Europese dierentuinen zo goed dat verdere fok niet nodig is. Dit sluit aan bij het EEP (European Endangered Species Program) beleid, waarin wordt geadviseerd de voortplanting in Europese dierentuinen tijdelijk stop te zetten.

Gaan jullie in de toekomst weer fokken met dolfijnen? Zo ja, voor welk doel?

Het Dolfinarium heeft niet de intentie om de fok met dolfijnen weer op te starten de aankomende jaren. Een definitief fokverbod zal het welzijn van de huidige populatie tuimelaar dolfijnen eerder negatief beïnvloeden. Ook de Europese dierentuin organisatie EAZA is tegen een permanente fokstop voor tuimelaar dolfijnen. Net als voor andere diersoorten die in een sociale groep leven, is de geboorte van nakomelingen voor een groep tuimelaar dolfijnen essentieel voor het uiten van volledig natuurlijk gedrag. De geboorte zorgt namelijk voor een nieuwe dynamiek binnen een bestaande groep dolfijnen. Wij geloven in een gecontroleerd en gecoördineerde voortplantingsprogramma’s in dierentuinen. Aangestuurd door de Europese dierentuin organisatie EAZA.

Het Dolfinarium Harderwijk is van plan acht dolfijnen, twee walrussen en twee zeeleeuwen naar Hainan Ocean Paradise in China te exporteren. Is er al een datum bekend waarop dit transport plaatsvindt? En hoe controleren jullie dat de dierenwelzijnsnormen daar voldoen?

Er is nog geen datum bekend voor een transport. De dierenwelzijnsnormen worden door diverse interne als externe organen getoetst, waaronder de EEP.’

• Statement 2

‘Nogmaals dank voor de mogelijkheid om te reageren. Alle beslissingen van meer dan 10 jaar geleden, en zelfs meer dan 30 jaar geleden, zijn genomen door de toenmalig zittende directie onder toezicht van de toenmalige eigenaars van het bedrijf. Sinds 2015 is er een nieuwe Spaanse moederorganisatie met een nieuwe directie, die beslissingen neemt volgens huidige maatschappelijke inzichten in dierentuinen en de actuele wetgeving.’

• Statement 1

‘Het Dolfinarium kijkt met trots terug op de redding van orka Morgan. Het Dolfinarium heeft orka Morgan na stranding intensieve zorg gegeven en weer toekomst kunnen bieden. Vervolgens is zij in lijn met de juridische richtlijnen in Loro Parque in Tenerife gehuisvest en heeft daar een goed thuis gevonden. Dit is echter al meer dan tien jaar geleden. De prioriteit van het Dolfinarium ligt nu op de huidige activiteiten van het park. Voor meer informatie over de geschiedenis en huidige situatie van orka Morgan verwijzen wij u daarom door naar Loro Parque in Tenerife.’